4 Kongres Nauk Sądowych „Osiągnięcia biegłych i rzeczoznawców w Polsce” Warszawa, 23 listopada 2019 r.

Uczestnicy IV Kongresu Nauk Sądowych zorganizowanego dnia 23 listopada 2019 r. podczas obrad przygotowali projekt uchwały stanowiący podsumowanie tego wydarzenia formułując go następująco.

  1. Uczestnicy IV Kongresu Nauk Sądowych po raz kolejny wyrażają zaniepokojenie przeciągającymi się pracami nad projektem ustawy o biegłych sądowych. Jednocześnie oczekują, że ewentualna ustawa będzie konsultowana ze środowiskiem biegłych oraz organizacjami zrzeszających biegłych, zaś zgłaszane w toku dyskusji postulaty i uwagi zostaną rozważone i uwzględnione.
  2. Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy, podany do wiadomości w 2019 r., nie spełniał oczekiwań biegłych oraz zawierał wadliwe rozwiązania prawne, w tym także niekorzystne dla biegłych. W związku z tym Kongres pozytywnie ocenił wycofanie tego projektu z dalszych prac legislacyjnych. Zgromadzeni wyrażają gotowość aktywnego uczestniczenia w pracach nad przyszłym projektem ustawy o biegłych.
  3. Uczestnicy Kongresu zapoznali się z ostatnio dokonanymi zmianami przepisów dotyczących biegłych w kodeksie postępowania karnego i cywilnego oraz w ustawie o ustroju sądów powszechnych; przepisy te wymagają dalszej analizy w zakresie celowości ich wprowadzenia oraz oceny skuteczności ich działania.
  4. Zgromadzeni wyrażają zdecydowane stanowisko sprzeciwiające się utrzymaniu w kodeksie karnym przepisu art. 233 § 4 kk, nakładającego na biegłych odpowiedzialność karną za nieumyślne wydanie „fałszywej” opinii. Przepis ten, zawierający błąd logiczny oraz nieostre przesłanki odpowiedzialności karnej biegłych, powinien być niezwłocznie uchylony, gdyż jest sprzeczny z powszechnie przyjętymi zasadami odpowiedzialności karnej i zagraża bezpieczeństwu prawnemu biegłych.
  5. Wynagrodzenie biegłych musi być dostosowane do wzrastających wymagań w zakresie ich kompetencji, obowiązków i odpowiedzialności oraz odpowiadać wysokości wynagrodzeń w gospodarce z uwzględnieniem kryteriów rynkowych. Brak rozwiązania tej kwestii od wielu lat jest jedną z przyczyn obniżającego się poziomu opiniowania oraz przedłużania postępowań karnych i cywilnych z powodu braku biegłych wielu specjalności.
  6. Uczestnicy Kongresu widzą potrzebę szerokiej popularyzacji idei powszechnego ubezpieczenia biegłych.
  7. IV Kongres zaleca, aby stowarzyszenia i organizacje zrzeszające biegłych, wspólnie z instytucjami naukowymi, opracowały standardy opiniowania w zakresie swoich specjalności, zgodne ze standardami powszechnie stosowanymi na świecie.